Je huid is je grootste orgaan en laat vaak als eerste zien als er iets aan de hand is. Een vlekje hier, een bultje daar… Meestal is het niets om je zorgen over te maken. Maar soms is een plek op je huid een waarschuwing. Wanneer moet je opletten? En hoe herken je mogelijke tekenen van huidkanker? In dit artikel lees je alles over rare plekjes op de huid die je in de gaten moet houden, wat de signalen zijn van beginnende huidkanker, en wanneer je beter even naar de huisarts kunt gaan.
Huidkanker komt steeds vaker voor
Wist je dat huidkanker de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland is? Vooral bij mensen boven de 50 neemt het aantal diagnoses toe. En dat is niet zo gek: jarenlang zonnen zonder zonnebrand, verbranding op jonge leeftijd, en simpelweg ouder worden spelen allemaal een rol.
Er zijn verschillende soorten huidkanker, maar de drie meest voorkomende zijn:
Basaalcelcarcinoom, dat is de minst agressieve vorm
Plaveiselcelcarcinoom, deze komt vaak voor op aan zon blootgestelde huid
Melanoom, de meest agressieve en gevaarlijke vorm
Hoe eerder je erbij bent, hoe beter. Gelukkig kun je veel zelf doen door je huid goed te observeren.
Wat zijn ‘rare plekjes’?
Een raar plekje op je huid kan veel dingen zijn:
- Een moedervlek die verandert
- Een nieuw vlekje dat er anders uitziet dan de rest
- Een wondje dat niet geneest
- Een bultje of glanzend plekje dat langzaam groeit
- Schilferige of ruwe plekjes
Niet elk plekje is meteen verdacht, maar let op veranderingen. Gebruik hierbij de ABCDE-regel als geheugensteuntje voor verdachte moedervlekken.
De ABCDE-regel:
- Asymmetrie: de ene helft van de vlek ziet er anders uit dan de andere helft
- Boorden: de rand is grillig, rafelig of onscherp
- Cleur (kleur): de kleur is niet egaal, bevat meerdere kleuren
- Diameter: groter dan 6 mm
- Evolutie: het plekje verandert in grootte, vorm of kleur
Herken je één of meerdere van deze signalen? Dan is het verstandig om even langs de huisarts te gaan.
Veelvoorkomende verdachte plekjes op de huid
1. Veranderende moedervlekken
Iedereen heeft wel moedervlekken. Maar als eentje van kleur, vorm of grootte verandert, kan dat een signaal zijn. Vooral bij melanoom is een veranderende moedervlek een belangrijk symptoom.
2. Schilferige, ruwe plekjes (actinische keratose)
Dit zijn vaak kleine, harde, ruw aanvoelende plekjes op de huid. Ze komen voor op plekken die vaak in de zon zijn geweest, zoals gezicht, handen, armen of hoofdhuid. Deze plekjes kunnen op termijn uitgroeien tot plaveiselcelcarcinoom.
3. Glanzende bultjes of wondjes die niet genezen
Basaalcelcarcinoom kan eruitzien als een glanzend, doorschijnend bultje of een wondje dat maar niet dichtgaat. Vaak jeukt of bloedt het niet, waardoor mensen het lang negeren.
4. Rode, schilferige plekjes
Ook dit kunnen voorlopers zijn van huidkanker. Ze lijken soms op eczeem, maar verdwijnen niet. Vooral bij mensen met een lichtere huid komt dit vaker voor.
Wanneer moet je naar de huisarts?
Maak een afspraak als:
- Een moedervlek verandert in kleur, vorm of grootte
- Een plek op je huid blijft jeuken, bloeden of schilferen
- Een wondje niet geneest binnen 3 weken
- Je huidplekjes ziet die ‘anders’ aanvoelen of eruitzien dan de rest
Je huisarts kan beoordelen of verder onderzoek nodig is, bijvoorbeeld door een biopt (klein stukje huid wegnemen). Vroegtijdige opsporing is cruciaal, vooral bij een melanoom. Dus zie jij rare plekjes op je huid, stel het bezoek aan de huisarts dan niet uit.
Hoe verklein je de kans op huidkanker?
Je kunt zelf veel doen om je huid gezond te houden:
- Smeer je goed in met zonnebrandcrème, ook op bewolkte dagen
- Vermijd zon tussen 12 en 15 uur
- Draag beschermende kleding en een hoed
- Controleer je huid regelmatig, liefst elke maand
Let extra op als je een lichte huid hebt, veel moedervlekken of huidkanker in de familie.
Tot slot: ken je huid en vertrouw op je gevoel
Je hoeft echt niet achter elke vlek meteen het ergste te vermoeden. Maar je kent je huid het best. Zie jij rare plekjes op je huid? Als een plekje niet goed voelt, verandert of blijft hangen: laat het checken. Beter één keer te vaak dan te laat.
En ondertussen? Blijf vooral genieten van de zon, maar wel met gezond verstand en een royale laag zonnebrand. Je huid verdient het!
Extra info
Het bevolkingsonderzoek
Darmkanker opsporen middels het poeponderzoek
Hoe je ook tijdens een hittegolf koel en verfrist blijft
Bronvermelding
© Foto: 123rf.com
